Dat verklaar en beloof ik

Joop den Uyl (1919-1987) is op 21-jarige leeftijd, zo zegt zijn biografie, opgestaan uit zijn geloof. Sinds 1940 beweert hij 'geen godsdienst' te hebben. Hij hing dit niet echt aan de grote klok. Of mijn oma van moederszijde (1906-1988) wilde het niet weten. Ik denk van allebei een beetje. Ik kan me in ieder geval nog herinneren dat, toen Den Uyl op 16 september 1982 voor de laatste maal in de Tweede Kamer kwam, mijn oma heel benieuwd was op welke wijze hij trouw aan de Koningin en aan de grondwet had gezworen. Ik had het op televisie gezien, zij niet, en zij vroeg me: "En? Zei hij 'zo waarlijk helpe mij God Almachtig' of 'dat verklaar en beloof ik'. Dat laatste had ik gehoord. Of ik het zeker wist? Ja? Ze zuchtte. Echt jammer.

Ik heb een paar jaar later besloten me niet meer aan één kerk te binden. Het bezoek van de paus aan Nederland en de reactionaire taal van zijn gezinden, had me in 1985 zo geschokt dat ik me minstens bij de burgerlijke stand uit wilden laten schrijven als in het bezit van enige godsdienst. Het staat vandaag de dag allang niet meer geregistreerd, of en welk geloof men heeft, maar toen nog wel en dat wilde ik veranderen. Op een zonnige dag stapte ik op de Korte Minrebroederstraat bij Burgerzaken naar binnen. Met wild kloppend hart meldde ik dat ik mijn godsdienst wilde wijzigen. De ambtenaar hoefde alleen zijn rechterarm maar te bewegen: in één zwaai lag een standaardformulier voor mijn neus. Het was in een teleurstellende tien seconden gepiept. Dopen duurt zelfs langer.

Ik ben al 19 jaar ambtenaar, en natuurlijk al even zo lang onkreukbaar, waarheidslievend, integer en trouw aan volk en vaderland. De tijd van verlichting is voorbij, bevestiging willen de nieuwe rijksbazen hiervan zien. En dus mocht ik vandaag trouw zweren of beloven. Ik heb het braaf gedaan. Op z'n Joops.